SOCIALISTISCHE MILJONAIR

MOU QIZHONG WERD RIJK DOOR KOPEREN KLOKKEN

"Werkeloosheid is op zichzelf een vooruitgang. Het maakt de mensen die nog een baan hebben ijveriger. Als niemand werkeloos is worden de mensen lui en traag, zoals sommige mensen in Noord-Europa waar dat probleem steeds ernstiger wordt. Geen werkloosheid, geen efficiency" ... het credo van één van China's meest succesvolle entrepreneurs.

(Door Jan van der Made)

BEIJING (ZOP) Mou Qizhong (51), president van de Nande jituan ("Land-group"), is waarschijnlijk de meest succesvolle privé-ondernemer in de Volksrepubliek China. Bol gezicht, skitrui en gemakkelijke grijze schoenen blaast hij vermoeid de damp van zijn theekop. Hij werkt zeven dagen per week, tien uur per dag. Vakantie neemt hij niet, behalve dan een trip met het voltallige personeel naar de Drie Kloven van de Yangzi. Maar dat is ook werk: "om contacten met het personeel te bevorderen". Zijn laatste project: het construeren van een ontwikkelingszone in de Chinees-Russische grensplaats Manzhouli, dat behalve infrastructuur en een woon-werkcomplex op vijf vierkante kilometer, de grensovergang en het douanekantoor (in de vorm van een enorme poort) omvat.

ZWARTE HAND

Mou Qizhong is de belichaming van China's Socialistische Markteconomie. Over de Communistische Partij China (Mou is zelf geen lid) komt geen onvertogen wordt over zijn lippen. Hij steunt de partijlijn ("de partij heeft iets wat vroeger haar grootste vijand was omgevormd tot doel van haar beleid" - het kapitalisme) en praktiseert, geheel in de geest van het laatste partijcongres, de ideeen van Milton Friedman.

Maar bijna was het anders gelopen. Toen in 1975 de Culturele Revolutie in haar laatste jaar was wachtte Mou in de dodencel op zijn executie. In een pamflet, Zhongguo xiang hechu qu ("Waar gaat het heen met China?"), had hij vraagtekens geplaatst bij het nut van de Culturele Revolutie en prompt werd hij als een fangeming heishou, een "anti-revolutionaire zwarte hand" ter dood veroordeeld. Het doodvonnis werd omgezet tot vier jaar gevangenis, en in 1979 kwam hij vrij. Het politieke klimaat was omgeslagen als een blad aan een boom. Mou handelde snel en richtte het eerste privebedrijf in China op.

EERSTE MILJOEN

Mou Qizhong was arrested in 1999 and ultimately received a life sentence for foreign exchange fraud in May 2002. The former chairman of Land Economic Group claimed to be the richest person in the country at one time.

However, a satellite business was caught in a credit crunch in 1995 when the monetary policy was tightened to fight inflation. To keep the credit flowing, he falsified import documents to defraud the Bank of China of US$75 million in foreign exchange credit.

(Bron: China Daily 7 oktober 2003)

"Ik leende honderd gulden; daarvoor kocht ik koperplaat van een munitiefabriek van het Volksbevrijdingsleger die niets meer produceerde". Van het koperplaat werden klokken gemaakt die Mou in Shanghai verkocht, waar in 1980 een chronisch gebrek aan was. Na drie jaar had hij zijn eerste miljoen verdiend ("fluitje van een cent"). Maar zijn succes wekte meteen de argwaan en wellicht ook de jaloezie op van autoriteiten van Wanxian, de plaats in de provincie Sichuan van waaruit hij opereerde. Opnieuw belandde Mou in de gevangenis, ditmaal op beschuldiging van "speculatie en woeker".

Dankzij ingrijpen uit Beijing (hij zou beschermd zijn door de toenmalige partijsecretaris Hu Yaobang) werd Mou snel vrijgelaten en zetten hij zijn succesverhaal voort. Zijn grootste trots tot nu toe is een ruilhandelszaak met Rusland. Tegen 600.000 paar sokken, schoenen, blikvoedsel en thermosflessen (genoeg om vijfhonderd treinladingen te vullen) verkreeg Mou vier Russische Tupolev 164 TU 154M passagiersvliegtuigen die hij verkocht aan Chinese vliegtuigmaatschappijen. Totale winst: 25 miljoen Amerikaanse Dollar.

VOORZITTER MOU

Inmiddels is hij bezig met het opkopen van Russische staatsbedrijven en zijn Russen ("onbetrouwbaar. Komen niet op tijd op afspraken en hebben geen credit"), waaronder diplomaten en ministers kind aan huis bij Mou. Basis voor zijn succes (hij wordt nu geschat op 30 miljoen gulden) is zijn onverbeterlijke optimisme. In de lobby van zijn vijf verdiepingen hoge kantoor in west Beijing staat een spreuk, goud op rood, geschreven in het schoonschrift van Mou zelf: "Er is niets op de wereld dat je niet kan bereiken, behalve de dingen die je je niet kunt voorstellen".

Door zijn werknemers wordt hij grappend "Voorzitter Mou" genoemd. Maar iedereen in het drukke kantoor lijkt beïnvloed door zijn werklust en hang naar efficiency. Kantoormeubilair is ergonomisch verantwoord, er worden cursussen marketing gehouden, er zijn evaluatiegesprekken (een unicum bij Chinese bedrijven) en iedereen (behalve Mou zelf) spreekt ten minste een paar zinnen Engels.

Mou Qizhong en de werknemers van de Landgroep vormen tot nu toe nog een uitzondering in China, waar het grootste deel van de bedrijven onoverzichtelijke en verlieslijdende staatsondernemingen zijn. Maar volgens Mou zal het huidige regeringsbeleid (staatsondernemingen zelf verantwoordelijk maken voor winst en verlies; het breken van het systeem van sociale zekerheid) op den duur vruchten afwerpen. Want volgens hem ligt de toekomst van de wereld in China: "Het westen is in verval, maar het oosten verjongt zich. Dat is de logica der geschiedenis"